Gospodarstwo Rolne AMA

Przemysław Mazurek


Borówka wysoka

Borówka należy do rzędu Ericales (wrzosowce), rodziny wrzosowatych (Ericaceae) i obejmuje więcej niż 450 roślin. Ta pierwotnie dziko rosnąca roślina, jest obecna na wszystkich kontynentach, a jej wysoka mrozoodporność pozwala jej na przetrwanie nawet na arktycznej Północy. 

Borówka wysoka jest długoletnim, liściastym krzewem. Rośnie na glebach kwaśnych o pH 4-5. Krzew osiąga wysokość do 3 m. Kwitnie wiosną, z kwiatami na końcach pędów. kwiaty zapylane są przez przczoły i inne owady. Owoce pojawiają się po 1,5 - 3 miesiącach po kwitnieniu, w zależności od odmiany, uprawy, pogody, itp. W zależności od tych czynników zmienia się również wydajność, dochodząc do 10 kg z krzewu.

 

Borówka wysoka (amerykańska) (Vaccinium corymbosum) jest jedną z nielicznych roślin wywodzących się z kontynentu Ameryki Północnej. Od wieków owoce borówki zbierane były w lasach przez rdzennych mieszkańców tych ziem. Spożywane na świeżo, stanowiły doskonałe pozywienie, a zakonserwowane były dodatkiem do zup, gulaszy i mięs. Zarówno owoce borówki jak i jej liście z korzeniami używane były w celach leczniczych. Sokiem z borówek leczono przeziębienia, a herbatki z liści borówek podawano, aby uzdrawiać choroby krwi.

W XII wieku osadnicy - głównie z wysp brytyjskich  - przybywszy do Nowego Świata zakładają kolonię. Nie mogąc całkowicie opierać się na dostawcach żywności z Europy, zaczęli zakładać farmy i uprawiać ziemię. Nie prowadzili jednak gospodarstw w ten sam sposób jak w Anglii, ponieważ ziemia i klimat znacząco się różniły. Wówczas wiele farm upadało, a te, które pozostały, zaczęły uprawiać rodzimą kukurydzę i wykorzystywać miejscowe owoce, aby uzupełniać codzienną dietę. Bardzo ważnym rodzimym owocem była właśnie borówka. Z czasem osadnicy posiedli wiedzę od rdzennych mieszkańsów jak ją zbierać, suszyć i konserwować na okres ziomowy. Borówka stała się waznym źródłem pożywienia.

Na przełomie XIX i XX w. Elizabeth White i Frederick Coville podjęli próbę "udomowienia" dziko rosnących krzaków borówek. Wyselekcjonowali najlepsze rośliny z dzikich lasów północno - wschodnich Stanów Zjednoczonych. Poprzez serię prób oraz doświadczeń w uprawie, otrzymali borówkę, która mogła być sadzona na plantacjach. Poprzez dziesięciolecia borówka wysoka została uszlachetniona tak, aby otrzymać optymalne odmiany o pożądanym smaku, teksturze zarówno dla klientów bezpośrednich jak i przemysłu. Dzisiejsza borówka rodzi duże, soczyste, słodkie i łatwe do zbierania owoce. 

Zatem uprawa borówki została pierwotnie rozpowszechniona w Stanach Zjednoczonych. W Europie pierwsze plantacje zostały założone w Holandii, w latach dwudziestych XX w.  Również w tym kraju rozpoczęła działalność pierwsza w Europie giełda borówki wysokiej. Natomiast - w chwili obecnej - krajem gdzie najwięcej się borówki produkuje i spożywa są Niemcy. Borówka dotarła również do Polski, gdzie rocznie zakładanych jest coraz więcej plantacji. 

Dzisiejsza borówka staje się coraz bardziej popularna i znana. Ze względu na dobroczynne lecznicze właściwości, nazwano ją "rośliną XXI wieku", a coraz szersza grupa konsumentów dowiadując się o tym, sięga po nie. Wysokie walory smakowe tylko wzmagają to zainteresowanie, które z roku na rok wzrasta.